Hava Tankı nedir?

Hava kompresörü sisteminiz teorik olarak tank olmadan da çalışabilir. Ancak sisteminizde bir tank olmaması kompresörün yükte çalışma ve boşta çalışma çevrimlerini artırarak kompresörün daha çok çalışmasına neden olabilir. Yükte çalışma/boşta çalışma çevrimlerinin fabrikanızdaki talep dalgalanmasına bağlı olacağını unutmayın. Genellikle tank veya depo olarak adlandırılan hava tankları, basınçlı havayı boru sistemi veya ekipmanlara gitmeden önce depolamak için kullanılır. Daha basit bir deyişle, hava tankları kompresör ile değişen talep nedeniyle dalgalanan basınç arasında bir tampon mekanizması görevi yapar. Bazı hava kompresörleri "tanka montedir". Yani bir ünite olarak temin edilirler ve hava tankının üstüne takılırlar. Bu yerleşim özellikle boş alanın çok değerli olduğu tesislerde tercih edilir. Tanka monte bir kompresör kullanmak hem yerden hem de bağımsız bir kurutucuyu devreye almanın getirdiği ilk kurulum maliyetlerinden tasarruf sağlayabilir.  Bu genellikle daha küçük, 26 kW veya 35 HP güce sahip kompresörlerde görülür. Daha büyük kompresörler tanka montaj için uygun değildir, üst kısmın ağırlığı çok fazla olabilir ve güvenlik riski oluşturabilirler.

Tesisinizin ihtiyacını karşılamak için doğru boyutlar çok önemlidir. Bu nedenle önceki yazılarda "hava kompresörünün boyutlarının nasıl seçileceği" ile ilgili en iyi uygulamalardan bahsettik. Hava tankı boyutlarını belirlerken iyi bir temel kural olarak, kullanılan hava kompresörü ve uygulamaya bağlı olarak her litre/saniye basınçlı hava başına her CFM veya 10-15 litre için 3-4 galon kadar ayırabilirsiniz. Hava kompresörlerinin boyutlarını belirlemeye benzer şekilde, sisteminiz için doğru hava tankı boyutunu belirlerken de dikkat etmeniz gereken çeşitli etkenler vardır. Aşağıdaki etkenleri değerlendirmeniz önemle tavsiye olunur: 1. Basınç dalgalanmalarını/kayıplarını en aza indirmek: Hava tankları üretim sürecini ve son ürününüzün kalitesini etkileyebilecek basınç dalgalanmalarını en aza indirmek için kullanılabilir. Kompresörünüz için doğru hava tankını seçmek, iki değerin farkında olmanızı gerektirir: kompresörünüzün çıkış basıncı ve uygulamanızın kullanım noktasına neye ihtiyacı olduğu. Hava tankınızda saklanan basınçlı havanın, yalnızca kendisini kullanan proses için yeterli basıncı olduğunda yararlı olacağını unutmayın. Bu nedenle hava tankının son kullanıcı/ekipmanınız için gereken basınçta hava sağlayabileceği süreyi (dakika cinsinden) dikkate almak çok önemlidir. 2. Kısa süreli çok yüksek hava ihtiyaçlarını karşılamak: Basınçlı hava ihtiyacı gün içinde büyük miktarda değişiyorsa sistem basıncının kabul edilebilir bir seviyenin altına düşmesini engellemek için talepteki ani artışları dikkate almak çok önemlidir. Hava tankı kompresörün karşılayamayacağı kısa süreli ani yüksek hava taleplerini karşılamak için depolama imkanı sunar. Günün hangi saatinde olduğunuza, vardiya düzenine ve hatta sıra dışı taleplere (bazen kum püskürtme makinesi veya aşındırıcı malzemeli püskürtücü kullanımı) bağlı olarak, hava ihtiyacınız değişiklik gösterebilir. Uygulamayı eksiksiz olarak anlamak, gereken hava miktarını CFM veya litre/saniye cinsinden bilmek ve sisteminizden beklenebilecek ani artışları bilmek çok önemlidir çünkü bunlar prosesinizde havanın yetersiz kalmasını engellemek için gereken basınçlı hava debisini belirlemektedir. 3. Enerji ile ilgili konular: Hava tankı kullanmak, yükte/boşta çalışan (sabit hızlı) kompresörlerin daha uzun süre aynı çevrimde ve daha dar basınç aralıklarında çalışabilmesini sağlayarak basınçlı hava sisteminizin enerji tüketimini azaltabilir. Gerekli boyuttaki bir tank ve ihtiyacınızdan daha fazla havaya sahip olmak, artan akış talebini karşılamak için trim kompresörünün daha az çalıştırılmasını sağlar. Bu durum enerji tüketiminizde ciddi tasarruf sağlamanıza yardımcı olur. Bu ayrıca basınç dalgalanmasını ve motorun sık sık çalıştırılmasını engeller, dengeli bir basınç sağlar ve kompresörün ömrünü uzatır. 4. Güvenlik konuları: Hava tankı, gerekirse üretim süreçleri ve sistemlerin acil durumlarda güvenle kapatılması için hava kaynağı görevi yapacaktır.

Bunu daha önce de duymuş olabilirsiniz. Hava tankınızdaki basıncın daha yüksek olması, proses ve aletleriniz için daha fazla hava anlamına gelir. Bu nedenle tüketim ihtiyacınız zaman içinde artsa bile daha büyük bir kompresör satın almanız gerekmez. Bu ifade doğru değildir ve tankınızın basıncı kompresörünüzün çıkış basıncına uygun olmalıdır. Çoğu standart sabit hızlı ve değişken hızlı ünite tipi kompresör, 175 psig'e (12 bar) kadar basınçlı hava temin edebilir. Ancak sanayi tesislerinin büyük kısmı 100-125 psig (7-8 bar) arasında çalışır. Tesisinizin ihtiyaçlarına bağlı olarak, hava tankının maksimum basıncı uygun şekilde belirlenmelidir. Örneğin sabit hızlı kompresörünüz maksimum 125 psig (8 bar) üretebiliyorsa hava tankı en az 150 psig (10 bar) basınçta olmalıdır. Çoğu değişken hızlı ünite (VSD) tipi hava kompresörü,175 psig (12 bar) değerine sahiptir. Bu nedenle bu tip basınçlı hava sistemleri için 200 psig (14 bar) değerinde bir hava tankı uygun olacaktır. Her hava tankında, tank basıncı içinde izin verilen maksimum basıncı aştığında tanktaki basıncı tahliye edecek şekilde tasarlanmış bir basınç tahliye valfi olmalıdır. Yüksek basıncın daha fazla debi (CFM veya l/sn) anlamına gelmediğini unutmayın. Basıncı artırdığımızda debi düşer. Basınçlı hava kullanan makinelerin minimum ve maksimum basınç değerlerini anlamak çok önemlidir. Mümkünse hava tankının dışında veya kullanım noktasında basınç regülatörleri kullanılmalıdır. İyi bir temel kural olarak, her 2 psig basınç kullanılan enerjinin %1'ine karşılık gelir (1 bar, %7 enerjiye eşittir). Bu nedenle sistem basıncımızı tesisin ihtiyaçlarına uygun tutarak daha fazla enerji tasarrufu yapabiliriz.

Bazı müşteriler kendi hava tanklarını üretmek istese de, çok ciddi güvenlik riskleri ve yasal yönetmelikler nedeniyle bu kendi kendinize üretmeniz gereken bir cihaz değildir. Hava tankları her zaman güvenilir bir hava kompresörü üreticisinden veya profesyonel bir tank üreticisinden satın alınmalıdır. Basınçlı hava ihtiyaçlarınız ile ilgili tavsiye ve çözümler için bölgenizdeki basınçlı hava uzmanına danışmak en doğru yöntemdir.