3. September 2024
Hydraulisch handgereedschap is compact en snel inzetbaar op elke bouwplaats. In dichtbebouwde stedelijke gebieden, op luchthavens of bij het aanleggen van telefoonlijnen: hydraulische tools zijn makkelijk transporteerbaar, snel om te bouwen en dus veelzijdig. Zonder compressor en in combinatie met een elektrische power pack bieden deze multitools een relatief lichte, emissiearme oplossing. We zetten de verschillende aandrijftypes en mogelijke toepassingen even op een rijtje, bekijken een beslissingstool en bespreken de voordelen en kostenverschillen.
Op vrijwel elke bouwplaats ziet u bouwvakkers in de weer met zware machines. U kan zich dan afvragen of handgereedschappen nog wel van deze tijd zijn. Kunnen machines zwaar fysiek werk niet veel efficiënter uitvoeren? In een minigraafmachine is het tenslotte best comfortabel werken.
Om, los van uw buikgevoel, een weloverwogen beslissing te kunnen nemen, weegt u best de voor- en nadelen van handgereedschap tegen elkaar af. Volgende aspecten zijn daarbij van belang:
- Prestaties: handgereedschap is relatief krachtig, terwijl het betrekkelijk weinig weegt.
- Gezondheid en veiligheid: zelfs voor onervaren mensen is het veiliger om met handgereedschap te werken dan bijvoorbeeld met een graafmachine - en u kan minder schade aanrichten aan de bouwconstructie.
- Flexibiliteit: klein gereedschap kan u makkelijker transporteren en overal gebruiken.
De belangrijkste voordelen zijn de lage aankoop- en transportkosten vergeleken met een graafmachine. Tools passen bijvoorbeeld in elke bedrijfswagen. De voetafdruk is ook kleiner dan bij een meer geautomatiseerd machinepark. De opstart-tijd op locatie is veel korter dan bij graafmachines en de flexibiliteit is groter: zo kunnen de werkgereedschappen in een handomdraai worden verwisseld op een hydraulische of pneumatische breekhamer, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een graafschop. Daardoor zijn handgereedschappen echte multitools. Ze zijn onmiddellijk en overal klaar voor gebruik. Bovendien kan hun slagkracht met de nodige feeling en het juiste gereedschap heel precies worden afgestemd op de toepassing, bijvoorbeeld voor zwaar beton of licht metselwerk. Want op veel bouwplaatsen is precisie noodzakelijk: er moet heel voorzichtig worden gewerkt om de bouwconstructie niet te verzwakken of beschadigen.
De belangrijkste marktsegmenten voor handgereedschap voor op bouwplaatsen zijn:
- sloop- en bouwwerken,
- de graafsector en
- speciale toepassingen.
Sloop- en bouwwerken omvatten bijvoorbeeld toepassingen bij wegen-, bruggen- en tunnelbouw, bij damwerken, in havens en op luchthavens, bij de uitbreiding van het spoorwegnet of de bouw van woningen en commercieel vastgoed. De graafsector omvat voornamelijk werken in steengroeven en de mijnbouw. Speciale toepassingen betreffen bijvoorbeeld de uitbreiding van het elektriciteitsnet, de aanleg van pijpleidingen, de bouw van tijdelijke evenementconstructies, de scheepsbouw, de uitbreiding van telecomnetwerken en, vanwege hun speciale vereisten, gieterijen en noodhulp.
Typische toepassingen van handgereedschap voor de bouw
Voor de vele mogelijke toepassingen bestaat er een verscheidenheid aan gereedschappen: beitelhamers en breekhamers, hamerboren voor boven- en ondergronds gebruik, stofafzuigers, slagmoersleutels, bijvoorbeeld voor het installeren van vangrails, boormachines en kernboren, doorslijpzagen, heimachines of spoorstampers. Afhankelijk van het type, de prestaties en de vereisten worden deze machines aangedreven door externe, mobiele diesel- of elektrische compressoren, door kleinere power packs of rechtstreeks door de eigen benzine- of elektromotoren van de toestellen.
Mobiele compressoren en de bijhorende gereedschappen worden vooral gebruikt in de wegenbouw en in de bouw in openlucht. Power packs worden vooral ingezet bij het leggen van telefoonlijnen en waterleidingen, en bij nood- en reddingsoperaties. Motoraangedreven hamers zijn goed vertegenwoordigd in de spooraanleg en de elektrische handgereedschappen tenslotte worden vooral in de bouw binnenshuis gebruikt.
Maar wanneer gebruikt u best welk gereedschap, en vooral: met welke aandrijving? Bij Atlas Copco is er een leidraad voorhanden die een goede houvast biedt. In het algemeen kan u de voordelen van de verschillende aandrijfopties als volgt schetsen:
Luchtgereedschap: ergonomisch en krachtig
Pneumatisch gereedschap scoort het beste op vlak van ergonomie en heeft de best mogelijke (en dus hoogste) vermogen-gewichtsverhouding. Met andere woorden: voor een specifiek vermogen zijn deze gereedschappen het lichtst. Bovendien zijn ze veelzijdig dankzij verwisselbare inzetgereedschappen - zoals platte beitels, puntbeitels of stampers - en kan één enkele compressor meerdere gereedschappen aandrijven.
Gereedschap met een eigen brandstoftank en motor
Deze tools zijn volledig autonoom omdat ze niet aangesloten moeten worden op een compressor of hydraulische power pack. Voor afgelegen locaties en werken bij rampen zijn gereedschappen met directe aandrijving de ideale keuze.
Hydraulisch gereedschap: compact en gemakkelijk te vervoeren
Hydraulisch gereedschap komt goed van pas in krappe ruimtes, omdat de machines zeer smal en compact gehouden kunnen worden. Ze zijn ook snel inzetbaar en de krachtbron - de hydraulische power pack - neemt niet veel plaats in. Samen passen de toestellen in elke dienstwagen en zijn ze dus bijzonder gemakkelijk te vervoeren.
Als u moet kiezen tussen perslucht-, benzine- of hydraulisch gereedschap, moet u zich de volgende vier vragen stellen, die u met eenvoudige ja/nee-antwoorden naar het juiste gereedschap zullen leiden.
1. Gebruikt u de tool meer dan een uur per dag? Zo ja, dan is pneumatisch gereedschap (met compressor) waarschijnlijk de beste keuze. Zo niet, ga dan naar vraag 2.
2. Wilt u ook ander persluchtgereedschap gebruiken op de locatie en/of is er sowieso een compressor beschikbaar? Zo ja, blijf dan in elk geval bij perslucht. Zo niet, ga naar vraag 3.
3. Ligt de bouwplaats ver van de 'bewoonde wereld' en moet u werken zonder stroomvoorziening? Neem dan gereedschap met een benzinemotor. Zo niet, ga dan naar vraag 4.
4. Als u in kleine ruimtes moet werken en u heeft 'nee' geantwoord op de eerste drie vragen, dan kiest u best voor hydraulisch aangedreven tools. Deze zijn nog geschikter als er een minigraafmachine of wiellader op het terrein aanwezig is om als hydraulische aandrijving te gebruiken. Zo niet, als er dus geen beperkingen zijn, dan heeft u vrije keuze en kan u de nieuwste innovaties overwegen bij de fabrikant van uw voorkeur.
Houd bij het maken van uw keuze wel rekening met de dikte van de vloerbedekking die u wilt opbreken en met de slagenergie van de eventuele gereedschappen. Elektrische en benzine-aangedreven Atlas Copco gereedschappen kunnen 50 tot 65 joule (J) slagenergie leveren, terwijl hydraulische en pneumatische gereedschappen tot 90 J kunnen leveren - en sterkere vloerbedekkingen kunnen opbreken.
Voordelen van hydraulisch handgereedschap voor de bouw
Gezien de vele voordelen gaan we nu dieper in op hydraulisch handgereedschap voor de bouw. Veel aannemers kiezen voor hydraulisch gereedschap omwille van bijvoorbeeld de mobiliteit en goede prestaties. De keuze per specifieke toepassing is dan vrij eenvoudig: voor licht werk in zacht of flexibel materiaal zijn gereedschappen en aandrijfsystemen met een oliestroom van 20 liter per minuut geschikt. Voor hard, stijf materiaal kiest u gereedschap met 30 liter per minuut en voor zeer hard materiaal 40 liter per minuut. Deze debieten zijn bovendien gestandaardiseerd door de European Hydraulic Tool Manufacturers Association (EHTMA) en staan vermeld op alle Atlas Copco gereedschappen.
De krachtbronnen van Atlas Copco die de gereedschappen aandrijven, zijn allemaal vlot verplaatsbaar, compact en relatief licht (tot ongeveer 100 kg) - in ieder geval veel lichter dan een graafmachine of mobiele compressor. Ze worden voornamelijk aangedreven door een benzinemotor, maar er zijn nu ook elektrische versies verkrijgbaar. De toestellen vereisen weinig onderhoud, hebben een lange levensduur en geven aan wanneer de filters moeten worden vervangen.
Hier vindt u enkele van onze power packs:
- LP 9-20 P/E (20 l/min),
- LP 13-30 P (20-30 l/min) en
- GP18 Multiflow-1x of 2x (1 x 15-40 l/min of 2 x 15-20 l/min).
De LP 9-20 E generator bijvoorbeeld wordt elektrisch aangedreven ('E' in de naam), heeft een vermogen van 5,5 kW en pompt 20 liter olie per minuut bij 145 bar. In vergelijking met benzine-aangedreven power packs, is dit Atlas Copco toestel ongeveer 10 kg lichter, 5 dB(A) stiller en stoot het geen lokale emissies uit.
Atlas Copco beschikt ook over een ruim assortiment hydraulische gereedschappen die compatibel zijn met de power packs. Het aansluiten van het gereedschap op de power pack of op een andere hydraulische voeding, zoals een graafmachine of tractor, is heel eenvoudig met gestandaardiseerde hydraulische snelkoppelingen. Alle bewegende delen bevinden zich in een gesloten oliecircuit, wat slijtage tot een minimum beperkt. Zo biedt Atlas Copco de optimale oplossing voor gebruikers en machineverhuurbedrijven.
Tip: Bij de hydraulische power packs met variabel debiet kan de stroom worden verhoogd van bijvoorbeeld 20 tot 30 liter per minuut, waardoor het aantal slagen - en tot op zekere hoogte de slagkracht - bij hydraulische hamers toeneemt. Bij slijp- of boormachines daarentegen verhoogt een grotere oliestroom de snelheid, alsook het koppel.
Hydraulische power packs kunnen gemakkelijk worden vervoerd in een break of bestelwagen omdat ze veel compacter zijn dan bijvoorbeeld mobiele compressoren. Voor gelijkaardig gereedschap hebben power packs slechts een kwart van de ruimte nodig - en er is geen trekhaak vereist voor het transport.
Als u op basis van uw werksituatie of bovenstaande beslissingstool nog geen duidelijkheid heeft verkregen over de keuze tussen perslucht- of hydraulisch gereedschap, kan u de aankoop- en verbruikskosten vergelijken. Voor een specifieke breekopdracht bekijken we hier een pneumatische breekhamer (met compressor) tegenover een hydraulische breekhamer samet met een power pack met vergelijkbare prestaties.
De persluchtvariant kan bijvoorbeeld bestaan uit een mobiele compressor type XAS 48 van Atlas Copco en een pneumatische breekhamer (RTEX 25). Als hydraulische optie kan u kiezen voor een hydraulische breekhamer bv. van het type LH 190 E en een hydraulische power pack van het type LP 13-30 P. Voor dit voorbeeld bedraagt de aankoopprijs van de hydraulische oplossing minder dan de helft van de persluchtoplossing. Wat de verbruikskosten betreft, besparen gebruikers met de hydraulische optie ruim 60% in vergelijking met de persluchtvariant.
Zijn elektrische oplossingen een alternatief?
Slechts in beperkte mate. Zoals hierboven vermeld, zijn elektrische gereedschappen, en batterij-aangedreven gereedschappen nog meer, beperkt tot bepaalde toepassingen vanwege hun beperktere slagkracht. De productiviteit is aanzienlijk lager dan bij hydraulisch gereedschap, maar ze zijn zeer flexibel en snel inzetbaar. Ze zijn vaak ook iets goedkoper dan hydraulische oplossingen.
Conclusie: Hydraulisch gereedschap vaak goedkoper, flexibeler en efficiënter
Wie op een bouwplaats handgereedschap wil gebruiken, heeft dus in veel opzichten baat bij hydraulisch gereedschap in vergelijking met pneumatisch en elektrisch gereedschap. Naast de relatief lage total cost of ownership (TCO) zijn hun flexibele inzetbaarheid, sterke prestaties en milieuvriendelijkheid de belangrijkste argumenten voor hydraulische oplossingen. Dit omdat er geen olie ontsnapt en - in het geval van elektrische power packs - geen uitlaatgassen worden geproduceerd. Daarnaast zorgen de compacte afmetingen voor eenvoudig transport, gemakkelijke toegang tot de bouwplaats en een veilige werking met een optimale gebruiks- en onderhoudsvriendelijkheid.
Tip: U kan enkele toepassings- en gebruiksvoorbeelden van handgereedschap terugvinden op Youtube: @AtlasCopcoPowerTechnique
