Ürüne bağlı olarak ambalaj, şişe, tüp veya teneke kutuları temizlemek ve bunlardaki nemi gidermek için yağsız basınçlı hava kullanılır. Bu işlem sırasında hava ürünle temas eder. Bu nedenle, kirlenme riskini önlemek için havanın Class 0 yağsız hava olması gerekir.

Tüp, flakon vb. kaplar nem veya tozların giderilmesi için ürünle doldurulmadan önce temizlenip kurutulmalıdır. Yağsız hava sağlanarak son ürünün kirlenmediğinden emin olunur.

Steril hava, mayalama tanklarını havalandırır. Hava kirlenmemelidir yoksa bakteriler kirlenir ve dolayısıyla son ürün yüksek kalitede olmaz.

Hava, üretim sürecinde pnömatik konveyörle taşıma için kullanılır. Bu, ürün ile temas ettiği ve havanın temiz olması gerektiği anlamına gelir. Sürecin geri kalanında valfleri, sıralamayı, cilalamayı ve daha fazlasını kontrol etmek için de basınçlı hava kullanılır.

Üretim sürecinde kullanılan suyun önce arıtılması gerekir yoksa ürün kirlenebilir. Suyun kullanıldıktan sonra yeniden kullanılabilmesi veya tahliye edilmesi için çok fazla işlemden geçirilmesi gerekir. 

Bunlara ek olarak yağsız kompresörlerin tercih edilmesinin birkaç nedeni vardır. Bunları aşağıdaki başlıklarda sıralayabiliriz:

Yağ enjeksiyonlu kompresörler ile %100 yağsız havaya ulaşmak kesinlikle imkansızdır. Ulaşılabilecek en iyi hava kalitesine, 3 kademe filtre ile aşağıdaki şekilde ulaşılır:

- DD Ana Hat Filtresi: 0.1 ppm yağ, 1 mikron toz geçirgenliği

- PD Sekonder Hat Filtresi: 0.01 ppm yağ, 0.01 mikron toz geçirgenliği

- QD Aktif Karbon Filtresi: 0.003 ppm yağ

Basınçlı hava sisteminde kullanılan 3 kademe filtre, her zaman tıkanma veya bozulma riski taşır. Ekipman sayısı arttıkça problem yaşama riski de artar. Bu gibi durumlarda üretimde kalite problemleri yaşanmasına ve hatta üretimin durma noktasına varabilecek sorunlar yaşanabilir. 3 kademe filtre kullanılması durumunda dahi; %100 yağsız (oil-free) hava kalitesine ulaşmak mümkün değildir. 

Özellikle yaz aylarında görülen sıcaklık artışlarında, aktif karbon filtrelerinin ömürleri çok daha çabuk kısalmaktadır.  Bu da kalite ile ilgili problemlerin oluşmasına neden olmakla birlikte, sık değiştirilen filtre kartuşları da işletmeler için ekstra maliyetler oluşturur. Bunlara ek olarak her bir filtre kullanımının ortalama 0,3 bar(g) basınç düşüşü yarattığı ve işletme tarafında bu basınç düşüşlerinden kaynaklı enerji maliyetlerini arttırdığını da unutmamak gerekir. Yapılan araştırmalarda işletmelerdeki çalışma basıncının 1 bar(g) aşağıya çekilmesi ortalama olarak 7%’lik bir enerji tasarrufu sağlamaktadır. 

Yağ enjeksiyonlu kompresörlerden elde edilen kondens içinde yağ molekülleri bulunmaktadır. Bu atık yağın işletmeden uzaklaştırılabilmesi için özel olarak arıtmaya gönderilmesi veya işletmenin kendisinin atığı uygun yollarla elimine etmesi gerekir. Her iki koşulda da bu durum, işletme için ekstra operasyon ve maliyet anlamına gelir.  

Birçok işletme, ekipmanlarının yağlanması ve tesisatın korozyona karşı korunması için yağ enjeksiyonlu kompresör kullanır ancak; ne yazık ki durum böyle değildir. Sıkıştırma sürecinde hava-yağ karışımı ısınarak özelliğini kaybeder. Bu bozulma, tesisatta kalıntı ve tortular oluşmasına yol açarak tesisata da zarar verebilir. Bununla birlikte kauçuk ve plastik malzemeler de ciddi şekilde zarar görür.

Genel kanının aksine, yağ enjeksiyonlu kompresörlerin yağ tüketimi de göz ardı edilebilir miktarlarda değildir. 

Yağ enjeksiyonlu kompresörler ilk yatırım maliyeti açısından avantajlı görünse de uzun vadede daha farklı bir tablo oluşturur.

Yağ enjeksiyonlu kompresörler ile kullanılan filtrelerin oluşturduğu basınç düşüşü, ciddi bir enerji maliyetine neden olur. Enerji tüketim maliyeti,  kompresörün yaşam döngüsü boyunca oluşturacağı maliyetin %70’ini oluşturur.

Filtre kartuşları periyodik olarak değiştirilmelidir, yağ tüketimi yağ enjeksiyonlu kompresörlerde çok daha fazladır. Atık yağın uzaklaştırılması da ekstra bir maliyettir.

Ürün kontaminasyonu ise en büyük riskler arasında yer alır. Böyle bir durumda astronomik maliyetler öne çıkabilir. Sıraladığımız tüm başlıkları göz önüne aldığımızda, yağsız kompresörlere harcanan daha büyük ilk yatırım maliyeti, karşılığını fazlasıyla öder.

Endüstride mevcut genel kanı, yağsız havanın ilaç, gıda, içecek, kozmetik veya elektronik gibi sektörlerde kullanılması gerektiği yönündedir. Ancak yağsız hava, bütün üretim yapan tesislerde yüksek hava kalitesi ile avantaj sağlayarak, işletmeye katma değer katmanın dışında güvenlik ve ürün kalitesini de yükseltmektedir.

Güvenilir, düşük işletme ve bakım maliyetleri olan, daha sağlıklı bir yaşam ve çalışma ortamını sağlayan kompresörlerin giderek daha çok tercih edildiğini görmekteyiz. 

İlaç firmalarının yağsız hava kompresörleri ve Atlas Copco sayesinde sağladıkları verimliliğe örnek vermemiz gerekirse; Türkiye’nin lider ilaç üreticisi konumundaki müşterimizle yaptığımız verimlilik çalışmasında, ZR VSD+ Premium serisi yağsız vidalı kompresörlerimiz ile diğer markalara göre %15 fazla verim ve yıllık 150.000 TL ekstra enerji tasarrufu olduğunu gördük. Yeni kurulacak fabrikada, değişken hava ihtiyaçlaırnın da göz önünde bulundurularak yapılan çalışmada ZR VSD+ serisinin çift vida ve çift invertörlü ve pazarda tek IE5 motorlu sofistike tasarımı sayesinde en iyi kısma aralığını sağlarken, su soğutmalı dizaynı sayesinde en zorlu koşullarda dahi maksimum verimi sağladı. Ek olarak müşterimizin ilaç üretiminde GMP (Good Manufacturing Practices) için zorunlu olan -70 C çiğlenme noktası ihtiyacına ise ısıtıcılı tip, %0 hava kayıplı (Zero Purge) , son derece düşük basınç kaybına ve enerji tüketimine sahip kimyasal kurutucu ailemizden BD+ serisini sunarak en kaliteli havayı elde etmelerini sağladık. Hem ZR VSD+ kompresörlerimiz ve yapılan çalışmalarla ilaç sektöründeki müşterimizin ilaç üretiminde gerekli iyi üretim süreçlerine katkıda bulunarak güvenilir, %100 yağsız havaya sahip olmasına hem de bu sayede gerçekleşen enerji tasarrufuna ve karbon ayak izini düşürmesine katkı sağladık.

Atlas Copco, küresel ilaç sektöründeki deneyimi sayesinde, ilaç sektöründeki her bir uygulama için gerekli tüm basınçlı hava teknolojilerini sunmaktadır. Eksiksiz bir tedarikçi ve iş ortağı olarak Atlas Copco,  hava kompresörleri, kurutucular ve filtreler, kontrol sistemleri ve çok daha fazlası dahil olmak üzere tüm ihtiyaçlar ilaç üretimine özel olarak değerlendirili ve akıllı basınçlı hava çözümleri sunar.