Resim: Enerji yönetimiyle etkinlikleri daha sürdürülebilir hale getirme
Sürdürülebilir etkinlik nedir?
İster Boom'da düzenlenen Tomorrowland (Belçika), Rock in Rio (Brezilya), Glastonbury (İngiltere) veya Münih'te düzenlenen Tollwood (Almanya) gibi büyük bir festival ister birkaç yüz kişilik daha küçük yerel etkinlikler olsun; günümüzün trendi, karbon ayak izlerini azaltmak ve daha sürdürülebilir olmaktır.
Peki sürdürülebilir etkinlik nedir? Sürdürülebilir olabilmek için organizatörlerin bir etkinliğin çevre üzerindeki etkisini çeşitli açılardan göz önünde bulundurmaları gerekir: su yönetimi, yiyecek ve içecek stoklarının kapladığı alan, atık yönetimi, mekan konumu, seyahat kaynaklı ayak izi ve enerji verimliliği gibi konular, günümüzde etkinlik planlarken göz önünde bulundurulan konulardır. Sürdürülebilir etkinlik yönetimi yaparken şu soruyu sormak gerekir: Etkinliğimin gezegene ve yerel topluluğa etkisini nasıl azaltabilirim?
Bu açıkça, bir etkinliğin sürdürülebilir olmadığını kabul etmekten, bu etkinliği gerçek anlamda daha çevreye duyarlı bir şekilde düzenlemeye giden bir yolculuktur. Bu nedenle etkinlik yöneticileri ve organizatörleri, genellikle etkinliklerinin verimsizlikleri hakkında bilgi eksikliği ile ilgili olmak üzere çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalırlar. Sonuç olarak ne bu verimsizliklerin maliyetini ne de potansiyel çözümleri anlayabilirler. Bazılarıysa temel bir bilgiye sahip olsalar bile gerekli değişiklikleri yapmak için planlama, ölçüm ve raporlama bakımından tam olarak neye ihtiyaç duyduklarını anlayamazlar.
Sürdürülebilirlik, etkinlik sektörünün iş modelini değiştirecek mi?
Cevabı çok basit, evet. Sürdürülebilirlik, etkinlik sektörünün büyük bir kısmının iş modelini ve bununla birlikte etkinlik yönetimi hakkında düşünme şeklimizi şimdiden değiştirmeye başladı. Bugünlerde bu konuda yardım ve ayrıntılı bilgiler mevcuttur. Hatta son on yılda, etkinlik yöneticilerinin etkinliklerini uluslararası kabul görmüş sürdürülebilirlik standartlarına göre düzenlemeleri mümkün hale gelmiştir. Uluslararası Standardizasyon Örgütü'nün (ISO) 20121 belgesi, tedarik zincirleri ve yemek şirketlerinden lojistik ve inşaatçılara kadar tüm etkinlik sektörü için sürdürülebilirlik standartlarını ortaya koymaktadır. Amacı, etkinlik sektöründeki kişilere herhangi bir olayı ISO standartlarına göre incelemesi ve ölçmesi için bir tür çerçeve sunmaktır.
Belgenin yazarları bunu "ekonomik, çevresel ve sosyal olmak üzere sürdürülebilirliğin üç boyutuna katkıda bulunmaları için olayları yönetmek için pratik bir araç" olarak tanımlamaktadır. Büyüklü küçüklü tüm etkinlikleri hedefleyen bu belge artık spor etkinliklerinden konserlere, konferanslardan sergilere kadar her etkinlik için uygulanıyor. Çerçevesi, daha sürdürülebilir etkinlikler düzenlenmesine yönelik tanımlanabilir standartlar, ölçümler ve denetimin yanı sıra dünya çapında "etkinlik yönetimi için ortak bir uluslararası dil" ortaya koymaktadır.
Etkinliğinizin etkisini azaltmanın yolları
Mekan seçimi
Etkinliğinizin mekanı hakkında biraz araştırma yapın ve sürdürülebilir bir etkinlik gerçekleştirmek için gerekli yapılara ve lojistik imkanlara sahip olup olmadığını kontrol edin.
Tedarik zinciri
Kendi tedarik zincirinizin karbon ayak izini kontrol etmenin yanı sıra, mekanın tedarik zincirinin (yemek şirketlerinden stand üreticilerine kadar) çevreye yönelik beklentilerinizi karşılayıp karşılamadığını sorun. Bir etkinliğin tedarikçileri sürdürülebilirliğe bağlı değilse etkinliğiniz sürdürülebilir olmakta zorlanır.
Su yönetimi
İçme, yıkama ve yiyecek hazırlama için kullanılan suyun yönetimi, sürdürülebilir bir etkinlik için önemli bir faktördür. Bu, organizatörlerin çevre halkının su kaynaklarına erişimini kısıtlamadıklarından ve mümkünse içme harici faaliyetler için geri dönüştürülmüş su kullandıklarından emin olmaları gerektiği anlamına gelir. Ayrıca su fıskiyeleri ve düşük debili duş başlıkları gibi su tasarruflu cihazların bulunduğu bir konum seçmeyi de göz önünde bulundurun.
Atık işleme
İyi atık yönetimi, etkinlik organizatörlerinin mümkün olduğunca atıkların ayrıldığından ve geri dönüştürüldüğünden emin olmaları gerektiği anlamına gelir. Atıkların nasıl azaltılacağı konusu, sürdürülebilir atık yönetimi açısından son derece önemlidir ve bu, içecekleri tek kullanımlık ambalajlarda sunmamak kadar basit bir şeyle başlayabilir.[1] Bunun yerine yeniden kullanılabilir bardakların yanı sıra tabaklar ve çatal bıçak takımları temin edin. Tuvalet kiralarken, su verimliliği sağlayan, atıkları mümkün olduğunca sürdürülebilir şekilde bertaraf eden ve sürdürülebilir temizlik sıvıları kullanan bir şirket seçin. Ayrıca, atıkların temiz bir şekilde ayrılması için ayrı atık kutuları sağlayın.
Taşıma
Bir etkinliğe nasıl gidip geldiğiniz, etkinliğinizin ne kadar sürdürülebilir olduğunu belirlemede önemli bir faktördür. Toplu taşıma olanakları iyi olan bir konum seçin ve ziyaretçileri bu olanakları kullanmaya teşvik edin. İklim nötr taşıma, ziyaretçileri sera gazı salınımı olasılığına karşı uyararak da desteklenebilir.
Enerji verimliliği
Enerji tüketimini azaltmak, CO2 tasarrufu yapmanın en iyi yöntemlerinden biridir ve bu, enerji kaynağını değiştirerek gerçekleştirilebilir. Bu sayede bir etkinlik, hızla daha sürdürülebilir hale gelebilir. Bu nedenle, daha sürdürülebilir bir etkinlik düzenlemenin en önemli faktörlerinden biri enerji verimliliğidir; ancak bu ne anlama gelir? Temel olarak, bir etkinlikte kullanılan her litre yakıt için üretilen güç miktarı (kW saat cinsinden ölçülür) anlamına gelir. Söz konusu bu tür etkinliklerde sıklıkla kullanılan bir dizel jeneratör olduğunda, kullanılan yakıt ile üretilen güç arasındaki ilişki doğrusal değildir. Neden mi? Çünkü bir dizel jeneratör, tam kapasitede kullanılsın ya da kullanılmasın belirli bir temel miktarda yakıt kullanır.
Uygulamanın yük profili hakkında ayrıntılı bilgi eksikliği nedeniyle etkinlik yöneticileri gerekenden daha büyük bir jeneratör kiralayabilir. Her türlü yük profilini karşılayabilmek amacıyla büyük bir jeneratör tercih ederler ancak bu son derece verimsiz olabilir. Bu jeneratörlerin genellikle düşük yüklerle başa çıkması gerekir ve bunun sonucunda motorları zorlanır. Düşük yüklerde jeneratör motorları aniden durabilir ve bu da motorun ömrünü kısaltabilir, bakım ihtiyacı doğurabilir ve enerji kaynaklarını kesintiye uğratabilir. Bu durum, arabanızı beşinci vitesteyken saatte 20 kilometre hızda sürmek ile karşılaştırılabilir.
Ayrıca jeneratör, yaptığı işe göre fazla büyükse yakıt kullanımı gerekenden daha yüksek olur (daha küçük bir jeneratörün sağlayabileceği aynı miktarda güç sağlamasına rağmen). Bu nedenle büyük boy bir jeneratör, ünitenin kullanılan her litre yakıt için daha az güç sağlaması ve kullanılabilir gücün üzerinde güç vermesi olmak üzere iki verimlilik sorununa yol açar. Bu verimsizlikler hem finansal açıdan hem de çevre açısından maliyetlidir.
Bir diğer sorun da bazı etkinlik yöneticilerinin kendi özel güç kaynaklarına sahip olmaları halinde kullanılabilirlik ve güvenilirlik konusunda endişelenmelerine gerek olmayacağına inanmalarıdır. Bu, müşterilerin paylaşılmak yerine kendi kullanımlarına özel dizel jeneratörlere sahip olmalarına neden olur. Ancak jeneratör ve güç kullanımı konusunda bilgi eksikliği nedeniyle ya da sadece jeneratör kullanılabilirliği nedeniyle, yukarıda belirtilen ilgili maliyetlere maruz kalarak büyük boyutlu modeller alırlar. Bir etkinlikte enerji verimsizliğine dair en yaygın örneklerden biri, elektrikli marş motoru gibi bazı ekipmanların harekete geçmek için çok fazla güce ihtiyaç duymaları ancak daha sonra çalışır duruma geldiklerinde çok daha az enerjiye ihtiyaç duymalarıdır.
Bir etkinliğin enerji verimliliğini artırmaya yönelik ipuçları
Güç şebekesini destekleyin
Görünürde, dizel jeneratöre açık bir alternatif olarak şebekeden enerji almak ve bir yeşil tarifesi bulunan ve yenilenebilir bir kaynaktan enerji sağlayan bir şirket seçmektir. Ne yazık ki Glastonbury gibi oldukça uzak bir konumda bulunan bir müzik festivali veya kültürel etkinlikte bu her zaman mümkün değildir (semt veya şehir merkezlerindeki etkinlikler buna daha uygundur). Bununla birlikte, bir olay sırasında bazen şebekeden enerji almak mümkün olmasa da bir çözüm, önceden şebekeden veya çalışmadığı süre içerisinde (genellikle gece boyunca) şarj edilen pille çalışan Enerji Depolama Sistemlerini kullanmaktır. Bu Enerji Depolama Sistemleri, etkinlik devam ederken bağımsız olarak çalışarak dikkat dağıtıcı gürültüler ve emisyonlar olmaksızın güç sağlar. Ayrıca, enerji depolama çözümleri, şebekenin maksimum ihtiyacını aştığında yükü kısmen alarak şebekeyi destekleyebilir.
Sürdürülebilir enerji depolama çözümleri mi arıyorsunuz?
Güneş enerjili çözümler
Glastonbury, son yıllarda giderek daha sürdürülebilir hale gelen bir festival olarak iyi bir örnektir. Festivalin düzenlendiği çiftlikte çatılar, hafta sonu boyunca sürecek yaz festivaline enerji vermeye yardımcı olan binlerce güneş paneline sahipken, yılın geri kalanında farklı kullanım amaçlarına yönelik enerji sağlamaya devam ediyor. Güneş enerjisiyle üretilen elektrik, güneş ışığını fotovoltaik hücrelerle güce dönüştüren yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Elbette güneş enerjisi kısmen hava şartlarına bağlıdır ve gündüz güneş parlarken en iyi şekilde çalışır. Ancak son teknolojik gelişmeler, hava bulutlu olsa dahi güneş enerjisinin verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır. Pille çalışan enerji depolama çözümleri, yenilenebilir kaynaklardan gelen enerjiyi anında veya daha sonra kullanmak üzere depolar ve enerji israfını önler.
HiLight S2+ güneş enerjili aydınlatma kulesi
Güneş enerjisinden en iyi şekilde yararlanmak için bu pilleri içeren başka teknolojik çözümler de vardır. Atlas Copco HiLight S2+ gibi güneş enerjili aydınlatma kuleleri de yenilikçi bir örnektir. Kurulumu ve kullanımı kolay olan bu hafif ürün, güneş enerjisinden daha fazla verim elde etmek için tüm yıl boyunca kendi güneş panellerine ve depolama ünitesine sahiptir.
Rüzgar enerjisi
Rüzgar gücü, güneş enerjisine ilişkin birçok avantajı ve zorluğu paylaşmaktadır. Rüzgar ile kinetik enerji; yenilenebilir ve karbon nötr bir güç sunar. Güneş enerjisinde olduğu gibi, en verimli kullanımı Enerji Depolama Sistemleri kullanılarak sağlanır ancak hava durumu, üretilen gücün belirlenmesinde de rol oynar. Buna karşın iyi bir planlama ile, güneş ve rüzgar hibrit sistemleri, özellikle son yıllarda lityum iyon pil teknolojisinin performansındaki hızlı gelişmeler sayesinde, son derece güvenilir ve verimli güç üretme yöntemleri olabilirler.
Günümüzde bu ünlü açık hava müzik, kitap ve yemek festivalleri ve diğer festivallerin gittikçe daha da fazlası, jeneratör-lityum iyon pil hibrit kombinasyonundan güç alıyor. Atlas Copco'nun ZBP ve ZBC modellerini içeren Enerji Depolama Sistemleri serisi, sürekli ve güvenilir bir enerji kaynağı sağlama konusundaki yeni gelişmelere bir örnektir. Lityum iyon piller şarj edildikten sonra, yalnızca gerekli enerjiyi verimli bir şekilde kullanır ve bu nedenle düşük yük sorunlarının üstesinden gelir. Yenilenebilir bir kaynakla çalışırken, pil karbonsuz enerji depolar ve bu enerjiyi sağlar.
Son yıllarda pil teknolojisinin hızlı gelişimi, etkinlik sektörünü kökten değiştiriyor. Bu teknoloji, iddialı karbon nötr ayak izi hedefleriyle birleştiğinde, sürdürülebilirlik konusunu etkinliklerin planlanması ve yönetilmesinin merkezine itiyor.
