Hava Tankı nedir?

Hava kompresörü tesisatınız teoride tank olmadan çalışabilir. Ancak basınçlı hava sisteminizde tank bulunmaması kompresördeki yüke geçme ve boşa alma döngülerini artırarak kompresörün daha fazla çalışmasına neden olabilir. Yüke geçme/boşa alma döngülerinin tesisinizdeki talep dalgalanmasına bağlı olacağını unutmamak gerekir.

Depo olarak da bilinen hava tankları, pnömatik sistemde önemli bir rol oynar. Basınçlı havayı boru sistemine veya ekipmana girmeden önce depolamak için kullanılırlar. Daha basit bir şekilde, hava tankının işlevi kompresör ile değişen talebin neden olduğu değişken basınç arasında bir tampon mekanizması görevi görmektir.

Bazı hava kompresörleri "depoya monte edilir" yani paket olarak sunulur ve hava tankının üzerine monte edilir. Bu tür bir kurulum, alanın değerli olduğu tesislerde tercih edilir. Depoya monte bir kompresör almak hem alandan tasarruf sağlayabilir hem de bağımsız bir kurutucunun devreye alınmasıyla ilişkili ilk kurulum maliyetlerini azaltabilir. Bu kurulum genellikle 26 kW veya 35 HP'ye kadar olan daha küçük kompresörlerde görülür. Daha büyük hava kompresörlerinin üst kısmını ağırlaştıracağından ve güvenlik riski oluşturabileceğinden depoya monte seçenekler bu kompresörlere uygun değildir.

Pnömatik sistemdeki hava tankı, aşırı döngüyü azaltarak ve tutarlı hava basıncı sağlayarak verimliliği korumak ve kompresörünüzün ömrünü uzatmak için çok önemlidir.

Belirli uygulama ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli tiplerde hava tankları mevcuttur. En yaygın tipler ıslak hava tankları ve kuru hava tanklarıdır.

Islak hava tankları kompresör ile hava kurutucu arasına takılır. İşlenmemiş basınçlı havayı depolayan bu tür, sisteme hava girmeden önce nemin giderilmesine yardımcı olarak kurutucunun performansını iyileştirmede önemli bir rol oynar. Bu adım, kurutma prosesinde daha yüksek verimlilik sağlar.

Diğer yandan kuru hava tankları, işlenmiş basınçlı havayı depolar ve genellikle kompresör ve hava kurutucunun arkasında yerleştirilir. Temel işlevleri, havanın bütünlüğünü ve kalitesini koruyarak tutarlı sistem performansı ve güvenilirliği sağlamaktır.

Tesisinizin ihtiyacı olan talebi karşılamak için uygun boyutların belirlenmesi önemli olduğundan, önceki makalelerde "hava kompresörü için boyut seçimi" ile ilgili en iyi uygulamaları ele aldık. Hava tankının boyutları içinse kullanılan hava kompresörünün tipine ve uygulamaya bağlı olarak her CFM için 3-4 galon veya her litre/saniye basınçlı hava için 10-15 litre iyi bir kural olarak kabul edilebilir. Hava kompresörü boyutuna benzer şekilde, kurulumunuz için doğru hava tankı boyutunu belirlemede göz önünde bulundurulması gereken çeşitli faktörler vardır. Aşağıdaki faktörlerin dikkate alınması önemle tavsiye edilir:

• Basınç dalgalanmalarını/düşmelerini en aza indirme: Hava tankı, üretim prosesini ve son ürününüzün kalitesini etkileyebilecek basınç dalgalanmalarını en aza indirmek için kullanılabilir. Kompresörünüz için doğru hava tankını seçmek istiyorsanız iki değeri bilmeniz gerekir: Kompresörünüzün çıkış basıncı ve uygulamanızın kullanım noktasındaki gereksinimleri. Hava tankınızda depolanan basınçlı hava, yalnızca bu basınç ilgili proses için yeterliyse faydalıdır. Bu nedenle, hava tankının son kullanıcı/ekipmanınız için gerekli basınçta hava sağlayabileceği süreyi (dakika olarak) göz önünde bulundurmak önemlidir.

• Kısa süreli çok yüksek hava taleplerini karşılama: Basınçlı hava talebi gün içinde önemli ölçüde değişiyorsa sistem basıncının kabul edilebilir bir seviyenin altına düşmemesi için talepteki ani artışların hesaba katılması önemlidir. Bir hava tankı, kompresörün karşılayamayacağı kısa süreli yüksek hava taleplerini karşılayacak depolama sağlar. Günün hangi saatinde olduğunuza, vardiya düzenine, hatta olağan dışı talebe (ör. bazen kum püskürtme makinesi veya aşındırıcı malzemeli püskürtücü kullanımı) bağlı olarak hava gereksiniminiz değişiklik gösterebilir. Uygulamayı tam olarak anlamak, gereken hava miktarını CFM veya litre/saniye cinsinden bilmek ve sisteminizden beklenebilecek ani artışları bilmek çok önemlidir. Çünkü bunlar prosesinizde havanın yetersiz kalmasını engellemek için gereken basınçlı hava debisini belirlemektedir.

• Enerji ile ilgili konular: Hava tankı kullanmak, yükte/boşta çalışan (sabit hızlı) kompresörlerin daha uzun süre aynı çevrimde ve daha dar basınç aralıklarında çalışabilmesini sağlayarak basınçlı hava sisteminizin enerji tüketimini azaltabilir. Uygun boyuttaki bir tank ve ihtiyacınızdan daha fazla havaya sahip olmak, artan debi talebini karşılamak için trim kompresörünün daha az çalıştırılmasını sağlar. Bu durum enerji tüketiminizde ciddi tasarruf sağlamanıza yardımcı olur. Bu ayrıca basınç dalgalanmasını ve motorun sık sık çalıştırılmasını engeller, dengeli bir basınç sağlar ve kompresörün ömrünü uzatır.

• Güvenlik konuları: Hava tankı, gerekirse üretim prosesleri ve sistemlerin acil durumlarda güvenle kapatılması için hava kaynağı görevi görür.

Hava tankınızı en azından günde bir kez tahliye etmeniz, kompresör gün boyunca tam yükte çalışıyorsa bu işlemi daha da sık yapmanız önerilir. Bunu garanti etmenin kolay bir yolu şamandıralı tahliye, zamanlayıcılı tahliye veya elektronik tahliye valfi satın almaktır. En iyi sonucu almak ve basınçlı hava sisteminizin uygulamanıza uygun olmasını sağlamak için lütfen bir basınçlı hava uzmanı ile görüşerek ihtiyaçlarınız için yardım alın.

Bunu daha önce de duymuş olabilirsiniz: "Hava tankınızdaki basıncın daha yüksek olması, proses ve ekipmanlarınız için daha fazla hava anlamına gelir. Bu nedenle tüketim ihtiyacınız zaman içinde artsa bile daha büyük bir kompresör satın almanız gerekmez." Bu ifade doğru değildir ve tankınızın basıncı kompresörünüzün çıkış basıncına uygun olmalıdır.

Çoğu standart sabit hızlı ve değişken hızlı ünite tipi kompresör, 175 psig'e (12 bar) kadar basınçlı hava temin edebilir. Ancak sanayi tesislerinin büyük kısmı 100-125 psig (7-8 bar) arasında çalışır. Tesisinizin ihtiyaçlarına bağlı olarak, hava tankının maksimum basıncı uygun şekilde belirlenmelidir.

Örneğin, sabit hızlı kompresörünüz maksimum 125 psig (8 bar) üretebiliyorsa hava tankı en az 150 psig (10 bar) basınçta olmalıdır. Çoğu değişken hızlı üniteli (VSD) hava kompresörü, 175 psig (12 bar) değerine sahiptir. Bu nedenle bu tip basınçlı hava sistemleri için 200 psig (14 bar) değerinde bir hava tankı uygun olacaktır.

Her hava tankında, tank içinde izin verilen maksimum basınç aşıldığında tanktaki basıncı tahliye edecek şekilde tasarlanmış bir basınç tahliye valfi olmalıdır.

Yüksek basıncın daha fazla debi (CFM veya l/sn) anlamına gelmediğini unutmayın. Basıncı artırdığımızda debi düşer. Basınçlı hava kullanan makinelerin minimum ve maksimum basınç değerlerini anlamak çok önemlidir. Mümkünse hava tankının dışında veya kullanım noktasında basınç regülatörleri kullanılmalıdır.

İyi bir temel kural olarak, her 2 psig basınç kullanılan enerjinin %1'ine karşılık gelir (1 bar, %7 enerjiye eşittir). Bu nedenle sistem basıncımızı tesisin ihtiyaçlarına uygun tutarak daha fazla enerji tasarrufu yapabiliriz.

Bazı müşteriler kendi hava tanklarını üretmek istese de çok ciddi güvenlik riskleri ve yasal yönetmelikler nedeniyle bu kendi kendinize üretmemeniz gereken bir cihazdır. Hava tankları her zaman güvenilir bir hava kompresörü üreticisinden veya profesyonel bir tank üreticisinden satın alınmalıdır. Basınçlı hava ihtiyaçlarınız ile ilgili tavsiye ve çözümler için bölgenizdeki basınçlı hava uzmanına danışmak en doğru yöntemdir.