Daha önce basınçlı havayla çalıştıysanız bu havanın nemli, hatta oldukça nemli olduğunu fark etmişsinizdir. Havayı ne kadar sıkıştırırsanız o kadar nemli olur.
Bunun nasıl olduğunu, neden bir sorun olabileceğini ve bu sorunu çözmek için neler yapabileceğinizi merak ediyorsanız bu blog yazısı merakınızı giderecek. Okumaya devam edin!
02 Nisan 2020 Perşembe
Basınçlı hava neden nemlidir?
Kısa bir yanıt mı arıyorsunuz?
Çünkü gazlar (hava gibi) sıkıştırılabilir ve sıvılar (su gibi) sıkıştırılamaz. Bu nedenle, 100 m3 havayı normal atmosfer basıncıyla yalnızca 1/8 veya 1/100 boyutlu bir alana sıkıştırmamız mümkün olsa da içerdiği su aynı hacimde kalır.
Uzun yanıtı mı tercih edersiniz?
Havayı sıkıştırmanın etkilerinden bahsetmeden önce, aslında sıkıştırdığımız şeye daha yakından bakmamız gerekir. Soluduğumuz havayı oluşturan azot, oksijen, argon, karbondioksit ve diğer gazlara ek olarak önemli bir yüzde, aslında su buharıdır. Ancak tıpkı bir sünger gibi belirli bir hava hacminin de doygunluğa ulaşmadan önce tutabileceği su buharı miktarı bellidir. Bu havayı sıkıştırdığınızda, suyun havaya oranı (hacme göre) genellikle bu doygunluk noktasının çok ötesine geçer. Sonuç mu? Su! Başka bir deyişle hava nemlenir!
Ne kadar bir nemden bahsediyoruz?
Nem durumu birden fazla faktöre bağlıdır.
En önemli nokta, başlangıçta havada ne kadar su olduğudur. Bağıl nem genellikle bölgesel hava durumu modelleriyle değişir. Havanın tutabileceği nem miktarı sıcaklık ve basınca göre değişir. Örneğin, deniz seviyesinde ve 30°C'de (86°F), ortam havası ağırlık olarak %2,5'e kadar su buharı içerebilir. Bu nedenle her 100 m3 için su buharı miktarı 3 litreye ulaşabilir.
8:1'lik makul bir sıkıştırma oranı uyguladığımızda (yani 100 m3 havayı 12,5 m3'e sıkıştırdığımızda) bu suya ne olduğunu görelim.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, elde edilen havanın yoğunluğunu artırmamıza rağmen, maksimum su içeriği hacim olarak sabit kalır. Diğer bir deyişle, 12,5 m3'e azaltılan hacim aynı sıcaklıkta başlangıçtaki 3 litre suyun 1/8'i kadar (yani 375 ml) suyu tutabilir (kalan 2,6 l yoğunlaşarak suya dönüşür). Ortalama bir evin içindeki hava hacmini sıkıştırdığınızda sabah çayınız için yeterli miktarda su üretebilirsiniz!
Peki ortaya biraz su çıkmasındaki sorun nedir?
Doğru miktarda su sizin için iyi olabilir. Ancak bu durum en küçük konsantrasyonlarda bile altyapınız ve/veya ürününüz için felaket olabilir. Sisteminizin havasındaki aşırı nem şunlara neden olabilir:
- İşleme borularında, tanklarında ve diğer metal bileşenlerinde ve ekipmanlarda korozyon
- Cihazlarınızda ve kontrollerinizde arızalar
- Daha soğuk iklimlerde veya çalışma koşullarında buz birikmesi, boru tesisatınızda ve diğer sistemlerinizde tıkanıklığa neden olur (ciddi bir güvenlik riski potansiyeli!)
- Son ürününüzde lekelenme, seyrelme, kirlilik ve diğer kalite sorunları
- Mikrobiyal kontaminasyon, çünkü suyun olduğu yerde genellikle (potansiyel olarak zararlı) mikroorganizmalar da olacaktır.
Kullandığınız basınçlı havada su bulunması konusunda endişe duymanız için yeterli neden olduğunu söylemeye gerek yok.
Peki bu konuda ne yapabiliriz?
Neyse ki basınçlı havadaki nem nedeniyle ortaya çıkan birçok sorun elimizdeki birçok teknolojiyle önlenebilir. Nasıl yangınla mücadelenin en iyi yolu genellikle ateşe ateşle karşılık vermek ise yoğunlaşmayla mücadele eden tekniklerin çoğunda da yoğunlaşma kullanılır.
Soğutma sonrası ve santrifüjle ayırmadan soğutmaya, absorpsiyonlu kurutma ve/veya adsorpsiyonlu kurutmaya… Tüm bunlar sorunu (basınçlı havanın yüksek çiylenme noktası) çözüme dönüştürerek çalışır. Havadaki nemi sıvı suya dönüşmeye zorlayarak bu sudan kurtulabiliriz. Başlangıçta bahsettiğimiz süngeri sıkmak gibi bir işlemden bahsediyoruz.
Basınçlı havanın nemli olmasından endişe duyuyorsanız endişelenmeyin. Air Drying 101 ile ilgili bir sonraki makalemizde bu konuyu çözebilmeniz için bazı yöntemler sunuyoruz.