Basınçlı Hava Kalitesinin Standartları ve Sınıfı

Basınçlı hava sıkıştırılmak üzere toplandığında diğer parçacıklar da toplanır; bu hava kirlenmiştir. Hava sıkıştırıldığında kirletici madde konsantrasyonu katlanarak artar. Ayrıca havanın sıkıştırılması sırasında başka kirleticiler de eklenebilir. 

Basınçlı hava sistemindeki kirletici maddelerin uzaklaştırılması için hava şartlandırma gereklidir. Basınçlı hava sisteminde bulunan kirletici türleri şunlardır:

1. Katı parçacıklar/Toz 

2. Su (sıvı veya buhar şeklinde)

3. Yağ içeriği (buhar veya aerosol şeklinde)

Hava uygun şekilde işlendiğinde temiz ve güvenli olarak kabul edilir. Ancak basınçlı havanın kalitesi yalnızca ne kadar temiz olduğuyla değil ne kadar kuru olduğuyla da tanımlanır. Basınçlı havanın ne kadar temiz ve kuru olduğunu belirlemek için bir metreküp havada bulunan belli boyuttaki partiküllerin sayısını, çiylenme noktasını ve yağ aerosolleri ve buharın miktarını saymamız gerekir.

Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO),ISO 8573-1 olarak bilinen basınçlı hava kalitesini test etmek için uluslararası standardı geliştirmiştir. ISO hava kalitesi standardı, basınçlı havada bulunan üç tip kirleticiyi ölçer: su, yağ içeriği ve katı parçacıklar. Mikroorganizmaları ve gazları dikkate almaz. 

Bulunan kirletici miktarına bağlı olarak belli bir basınçlı hava sınıfı atanır. Hava kalitesi sınıfı ISO 8573-1'e göre ayarlanır. Bu standartlaştırılmış sistem, basınçlı hava kaynaklarının en azdan en çoka kadar kontamine olma parametrelerini tanımlar.

Basınçlı hava özellikleri bağlamında, hava kompresörleri sıkıştırmadan sonraki saflık sınıfına göre derecelendirilir. Böylece uygulamanızın gerektirdiği hava saflığı sınıfına bakarak hangi kompresör türüne ihtiyacınız olduğunu belirlemeye başlayabilirsiniz.

Basınçlı hava birçok sektörde kullanılır; örneğin madencilik, üretim, tekstil üretimi ve gıda işleme gibi. Endüstriyel uygulamalarda kullanılan havanın kalitesinin iş prosesi, kurulu makineler ve ürün kalitesi üzerinde doğrudan etkisi vardır. Bu nedenle, basınçlı havanın temiz olması ve kirletici madde içermemesi çok önemlidir. 

Hava ne kadar temizse kirlenme, arıza ve ürün reddi riski o kadar düşüktür. Bu, yiyecek-içecek ve ilaç gibi endüstrilerde kritik öneme sahiptir. Havanın doğrudan ürünle veya dolaylı olarak ambalajla temas etme olasılığı vardır. 

Yüksek hava kalitesi birçok sektörde önemlidir ancak en hassas uygulama tıbbi hizmetlerdir. Hastane hastalarına yönelik tıbbi hava tedariki açısından hava saflığı %100 garantilenmiş olmalıdır. En temiz havayı üreten yağsız kompresörler bu noktada vazgeçilmez hale gelir.

Hava kirlenmesi riskini ortadan kaldırmak için kritik proseslerde yalnızca Class 0 olarak sınıflandırılmış basınçlı hava kullanılması önerilir. Bu sınıflandırma düzeyi sıfır kirlenme anlamına gelmez. Class 0, havadaki minimum kirlenme ile mümkün olan en yüksek hava kalitesini ifade eder ve Class 1'e göre daha düşük kirliliğe sahip olması gerekir. 

Temiz hava üretmek için bir basınçlı hava ekipmanı kombinasyonu takılabilir. Bu, çeşitli hava filtreleri ve kurutucuları içerebilir. Hangi kirleticilerin çıkarılması gerektiğini belirlemek, hangi ekipmana ihtiyacınız olduğunu belirlemenize yardımcı olur.

Hava partiküllerini kirleticilerden ayırmak için bir filtre kullanılır. Ancak hiçbir filtre tüm partikülleri ayıramayacağı için her filtre yalnızca belli bir dereceye kadar etkilidir. 0,1 μm ile 0,2 μm arasındaki partiküller filtrelenmesi en zor olanlardır. 

Aerosol biçimindeki yağ ve su diğer parçacıklara benzer şekilde davranır ve birleşik filtre kullanarak ayrılabilir. Filtrede bu sıvı damlacıkları birleşerek ağırlaşır, böylece filtrenin dibine batarlar. 

Filtre, yağı aerosol ve sıvı biçiminde ayırabilir. Ancak yağ sıvı haldeyse yüksek basınç düşüşüne ve yağ taşınmasına neden olur. Yağ buhar haldeyse ayırması daha zordur ve genellikle aktif karbon olan adsorpsiyon malzemesi içeren bir filtre gerektirir.

Tüm filtreleme işlemleri kaçınılmaz olarak basınçlı hava sisteminin enerji kaybetmesine neden olan bir basınç düşüşüne yol açar. Daha dar bir yapıya sahip daha ince filtreler daha fazla kirletici madde ayırır ancak aynı zamanda daha yüksek basınç düşüşüne neden olurlar ve daha hızlı tıkanmaları daha olasıdır. Bu, filtrenin daha sık değiştirilmesine ve dolayısıyla daha yüksek bakım maliyetlerine yol açar.

Bunun yanı sıra filtreler nominal akışı uygun olarak ele alacak şekilde boyutlandırılmalı ve daha büyük bir kapasite eşiğine sahip olmalıdır. Bu durum, belli miktarda bir tıkanmadan kaynaklanan bazı basınç düşüşlerinin yönetilmesini kolaylaştırır.

Basınçlı havadaki nemi gidermek için soğutmalı tip veya adsorpsiyonlu kurutucular kullanılır. Soğutmalı tip kurutucular, gereken maksimum hava kalitesi Class 4 olduğunda kullanılır; bu da çiylenme noktasının 3°C veya altında olduğu anlamına gelir. Daha az nemli (daha düşük basınçlı çiylenme noktası) basınçlı hava gerekiyorsa adsorpsiyonlu bir kurutucu takılmalıdır.