"Yağsız" sertifikası ile ilgili her zaman söylentiler olmuştur. En çok duyduğumuz söylenti, filtrelerle birleştirilen yağ enjeksiyonlu kompresörlerin "teknik olarak yağsız" olduğu iddiasıdır. Ayrıca bu filtrenin yardımıyla yağ enjeksiyonlu kompresörlerden elde edilen hava kalitesinin, yağsız kompresörlerden daha iyi olabildiği iddia edilir. Filtreler yağ parçacıkları seviyesini azaltabilse de yağ kirlenmesi riskini azaltmaz. Yanlış bilgilere dayanan geçici çözümlerin kiralanması; hassas uygulamalarda, ürünlerde ve ortamda istenmeyen hasarlara neden olabilir.
Yağsız ve Yağ Enjeksiyonlu Hava Kompresörleri
En küçük yağ damlasının veya yağ ile kirlenmiş havanın bile ürünün bozulmasına, geri çağrılmasına veya üretim ekipmanında, hatta çevre üzerinde zarara neden olabileceği birçok uygulama için hava saflığı kritik öneme sahiptir. Uygulamanız, tesisinizde kullanacağınız en uygun hava kompresörü tipini belirler ve Atlas Copco Rental uzmanları size yol gösterir.
Yağsız hava kompresörleri, yağ enjeksiyonlu kompresörlerden "daha iyi" değildir. Seçtiğiniz kompresör, özel uygulama gereksinimlerinize ve elde etmeniz gereken hava kalitesine bağlıdır. Yağ kirliliğinin tehdit ve kötü sonuçlar yaratma ihtimalinin çok yüksek olduğu tıbbi prosedürler, gıda işleme ve kabarcık perdesi gibi uygulamalarda yağsız hava kompresörü edinmek şarttır. Genel üretim ve endüstriyel atölyeler gibi yağ kirliliğinin sonuçlarının bu kadar ciddi olmadığı yerlerde yağ enjeksiyonlu hava kompresörleri kullanılır.
Önemli sözcükler.
Öncelikle, yukarıdaki sözcükleri biraz açıklayalım. Yağsız kelimesi sıkıştırma odasında yağlama kullanmayan kompresörleri açıklamak için kullanılır. Bu kelime bir kompresör tipini tanımlarken Class 0 ve "teknik olarak yağsız" terimleri sıkıştırma sonrasında havanın ne kadar temiz olduğunu ifade eder. Bu terimlerin anlamları birbirine yakın olsa da ikisi arasında birkaç önemli fark vardır.
- Class 0 yağsız kompresörler %100 yağsız havayı garanti edebilir. İlk fiyat olarak daha yüksek maliyetli olsa da bu kompresörler hassas uygulamalar için çok daha güvenlidir ve kirlenme son ürününüze ulaşmadığından en temiz seçimdir.
- "Teknik olarak yağsız" kompresörler, yağ giderme filtreleri içeren yağ enjeksiyonlu kompresörler oldukları için bu tiptekirlilik ihtimali yüksektir. Class 0 yağsız hava kompresörlerinin aksine "teknik olarak yağsız" hava kompresörleri Class 1 olarak sınıflandırılır.
Sertifika. Kim ve neden?
Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tescilli, endüstriyel ve ticari amaçlar için dünya çapında standartlar belirlemektedir. Basınçlı havanın da ISO standartları vardır. Nihai hava saflığına bağlı olarak (partikül boyutunun fonksiyonu olarak metreküp başına partikül sayısına göre belirlenir) kompresörler ISO Class 0-5 arasında sınıflandırılabilir.
ISO basınçlı hava saflık standartlarının orijinal sürümü (1991), "filtre üreticileri tarafından ve filtre üreticileri için" oluşturuldu. Standartta, beş yağ konsantrasyonu sınıfı tanımlandı ve bunların en iyisi Class 1 olarak belirlendi. Class 1, 1 bar(a) 14,5 psia ve 20oC'de (68 F) 0,01 mg/m3 yağ konsantrasyonunu belirtir ve bu kriterlere uyum bazen "teknik olarak yağsız bir çözüm" olarak adlandırılır.
Ancak bu standartlar 2001 yılında düzenlenmiş ve 2010 yılında tekrar güncellenmiştir. Mevcut standart, toplam yağ içeriği (aerosol, sıvı ve buhar) için sınırlar koyar ve yağ buharının ölçümünde özel bir standart eklenmiştir. Daha katı kalite gerekliliklerini karşılamak için yeni bir sınıf (Class 0) da dahil edilmiştir. Atlas Copco, ISO 8573-1 CLASS 0 (2010) sertifikası almıştır ve Anvers, Belçika'daki yağsız üretim tesisi için ISO 22000 sertifikasına sahiptir.
Yağsız Hava Kompresörleri Nasıl Çalışır?
Hava kompresörleri çok basit bir prensibe göre çalışır: Hava sıkıştırıldığında, hacmi azalırken basınç artar. Aynı şekilde, yağsız ve yağ enjeksiyonlu hava kompresörleri de temelde böyle çalışır. Hava sıkıştırma, hacim düşerken hava basıncının artmasını sağlayan iki aşamalı bir prosestir. Ancak farklı şekillerde çalışan farklı yağsız hava kompresörü teknolojileri vardır:
- Yağsız vidalı kompresör: Dış dişliler, ters vida elemanlarının konumunu senkronize eder ve rotorlar temas etmediği ve sürtünmeye neden olmadığı için sıkıştırma odasında yağlama gerekmez. Sonuç olarak basınçlı hava yağsız olur. Muhafaza içindeki hassas mühendislik, basınç tarafından girişe giden basınç sızıntısını (ve düşüşlerini) en aza indirir. İç basınç oranı, giriş ve tahliye portları arasındaki hava sıcaklığındaki farklarla sınırlandırıldığından, yağsız vidalı kompresörler genellikle basınç erişimini en üst düzeye çıkarmak için birkaç kademe ve kademeler arası soğutma ile üretilir. Mekanizmayı tahrik eden dişli kutusu yağlayıcılar içerir; yağsız ifadesi sıkıştırma odasının kendisini ifade eder ve iletilen havada, emmeden geçen havada doğal olarak bulunanların dışında yabancı kirletici madde bulunmaz.
- Yağsız pistonlu kompresör: Geleneksel pistonlu kompresörde bir krank mili, biyel ve piston, silindir ve valf başlığı bulunur. Silindirin üst kısmında, giriş ve tahliye valflerini tutan bir valf başlığı vardır. Her ikisi de sadece ince metal klapelerdir, biri valf plakasının altına, diğeri de valf plakasının üstüne takılır. Piston aşağı doğru hareket ederken üzerindeki vakum birleşir. Bu, atmosfer basıncındaki dış havanın giriş valfini iterek açmasını ve pistonun üzerindeki alanı doldurmasını sağlar. Piston yukarı hareket ettiğinde üstündeki hava sıkışır, giriş valfini kapalı tutar ve tahliye valfini iterek açar. Hava, tahliye portundan depoya doğru hareket eder. Her harekette depoya daha fazla hava girer ve basınç yükselir. Yağsız pistonlu kompresör, sıkıştırma odasına yağ enjekte etmez, bunun yerine Teflon kaplı halkalar içerir.
- Yağsız scroll tip kompresör: Spiral şeklinde tek bir rotor, benzer bir sabit spirale karşı salınım yapar ve bu spiraller birbirine doğru hareket ettikçe, aradaki havayı hapseden boşluk kademeli olarak küçülür. Hacimdeki bu düşüş, sabit giriş havası hacmini basıncı artırmaya zorlar.
Yağsız Havanın avantajları nelerdir?
Yağsız hava teknolojisinde, herhangi bir yağı filtrelemeye gerek olmadığı için yedek filtre satın almanıza da gerek kalmaz. Bu, yağ kondensi arıtma maliyetini azaltır ve filtre basıncını düşürerek basınçtan enerji kaybını azaltır. Bu tipin çevre üzerinde de etkisi vardır: Yağsız hava kullanarak çevrenin korunmasına yardımcı olur ve uluslararası düzenlemelere daha iyi uyum sağlarsınız. Sızıntılar ve enerji kullanımı en aza indirilir ve kondens arıtma (ve kondensin toplanması/atılması) ihtiyacı ortadan kaldırılır.
Dahası, son ürününüzü veya prosesinizi yağ ile kirletme riski taşımazsınız, bu nedenle itibar kaybı veya kârlılığınızın olumsuz etkilenmesi riski yoktur. Ekipmanlarımız kendi kurulumunuzda geçici bir destek olsa da ihtiyacınız en yüksek hava kalitesini ve havada yağ olmamasını garanti edebilirsiniz.
Yağsız Havanın En Çok Kullanıldığı Sektörler
Yağsız hava kullanımının önemli olduğu sektörler ve kritik uygulamalar:
- Otomotiv: Yüksek kaliteli son boyama işlemleri, sorunsuz çalışan prosesler ve daha iyi sağlık
- Yiyecek & içecek: Sağlıklı, daha lezzetli, yüksek kaliteli son ürünler
- Kimyasal: Daha saf ürünler, daha iyi prosesler, daha az atık, daha fazla güvenlik
- Elektronik: Yüksek ürün kalitesi için büyük önem taşıyan kesintisiz kontrol sistemleri ve aşırı derecede temiz koşulların korunması
- Tıp ve Sağlık Hizmetleri: Hastaneler, diş klinikleri, veteriner muayenehaneleri veya diğer klinik çalışma ortamları dahil olmak üzere tüm tıbbi ortamlar için %100 güvenilir
- Petrol ve gaz: Sorunsuz kontrol sistemleri ve prosesler, daha fazla güvenlik, emniyet ve daha yüksek kaliteli son ürün
- Tekstil: Daha verimli üretim, daha düşük onarım ve bakım maliyetleri, daha yüksek kumaş kalitesi, daha az atık
- İlaç: Saf ürünler, kirlenme risklerinin ortadan kalkması, daha verimli prosesler, daha az atık
- Atık Su Arıtma: Her endüstriyel atık veya belediye atık su arıtma uygulaması için
SSS
Aşağıda yağsız seçim yapmanıza yardımcı olacak düzenli olarak sorulan soruları bulabilirsiniz.
ISO 8573-1 CLASS 0'a uygunluk için gereken TÜV testleri nelerdir?
Bölüm 2'de aerosoller ve sıvılar ölçülür. Testler, kısmi debi (B2) veya tam debi (B1) yöntemleri üzerinden yapılabilir (aşağıya bakın). Bölüm 5 testi yalnızca buharları ölçer. Her iki bölüm de ISO 8573 CLASS 0 sertifikasını elde etmek için gereklidir. Diğer bir deyişle yağ kirliliğinin üç kaynağının da (aerosol, buhar ve sıvı) ölçülmesi gereklidir.
Kısmi akış (B2) ve tam akış (B1) test yöntemleri arasındaki en önemli fark nedir?
ISO 8573-1 Bölüm 2'ye göre aerosol ve sıvı ölçümü için her iki yöntem de kabul edilebilir. B2 yönteminde yalnızca hava debisinin merkezi hedeflenir. Yağlı aerosoller kayda alınır ancak boru çeperine (duvar debisi) yapışan yağ tespit edilmez. Birçok hava kompresörü üreticisi hala daha az zorlayıcı olan bu yöntemi tercih etmektedir. B1 yönteminde ise hem aerosollerin, hem de duvar debisinin ölçülmesi için tüm hava debisi incelenir. Bu kapsamlı test yöntemi Atlas Copco serisi yağsız hava kompresörlerinde kullanılmıştır. Bu yöntemle bile çıkan basınçlı havada hiçbir yağ izine rastlanmamıştır.
Yağ filtreli yağ enjeksiyonlu kompresörler yağsız hava üretebilir mi?
Bu çözüme genellikle "teknik olarak yağsız hava" adı verilir. Fakat en iyi şartlar altında ve çeşitli temizleme aşamalarına rağmen yağ söz konusu olduğunda hava kalitesi şüphelidir.
Yağ enjeksiyonlu kompresörlerle ucu ucuna kabul edilebilir hava kalitesi elde etmek için bile hava soğutma cihazları ve birden çok bileşen içeren birkaç yağ temizleme aşaması gereklidir. Bu bileşenlerin herhangi birinde arıza oluşması veya bakımın yetersiz bir şekilde yapılması proseslerde yağ kirliliğine neden olabilir.
Yağ enjeksiyonlu kompresörler ile her zaman kirlilik riski ve bunun yol açacağı kötü sonuçların ortaya çıkma olasılığı artacaktır.
Ortam sıcaklığının etkisi nedir?
Hava sistemlerinin etkinliğini ve saflığını etkileyen faktörlerden biri sıcaklıktır. Yağ filtreli yağ enjeksiyonlu kompresörler kullanılırken, filtre ortamı yoluyla taşınan yağ, filtreleme arayüzündeki sıcaklığa göre katlanarak artar.
Kompresör odasındaki ortam sıcaklığı 30°C'ye çıkarsa kompresör çıkış sıcaklığı 40°C olabilir ve yağ taşıma oranı belirlenen değerden 20 kat fazla olabilir. Bu tür sıcaklıklar kompresör odasının sıcaklığının dışarıdan daha yüksek olduğu soğuk ülkelerde bile görülebilir.
Sıcaklıklar da havadaki buhar içeriğinde bir artışa neden olur ve bu buharın bir kısmı son ürüne taşınabilir. Bunun yanı sıra, yüksek sıcaklıklar etkinleştirilmiş karbon filtrelerinin kullanım ömrünü kısaltır. Sıcaklıkta 20°C'den 40°C'ye doğru bir artış, filtre kullanım süresini %90'a varan oranlarda kısaltabilir. Daha da kötüsü, aktif karbon filtresi doygunluğa ulaştığında kullanıcıya uyarıda bulunmaz ve yağın proseslere geçmesine izin verir. Atlas Copco'nun yağsız kompresörlerinde hava kalitesi sıcaklıktan bağımsızdır.
Ortam havasındaki yağ kirliliğine ne olur?
Ortam havasında araçlardan ve endüstriyel kaynaklardan gelen küçük miktarlarda yağ kalıntıları bulunur. Ancak kirlenmiş alanlarda yağ içeriği genellikle 0,003 mg/m3'ü geçmez. TÜV tarafından ağır makine işlemlerinin (tornalama, frezeleme, taşlama ve delme) olduğu bir fabrika yakınında gerçekleştirilen testlerde bu durum kanıtlanmıştır. Çevrede yoğun araç trafiği ve çöp yakma fırını da bulunmaktadır. Yağsız kompresör tarafından emilen bu son derece düşük atmosferik yağ seviyesi, ara soğutucuda ve son soğutucudaki kondens tarafından neredeyse tamamıyla uzaklaştırılır ve prosesiniz için saf, yağsız hava sağlanmış olur.