Sıkma Tekniği

Vidalı bağlantılar; tasarım ve montajın basit olması, kolay sökülebilme, üretkenlik ve nihayetinde maliyet açısından avantajlar sunduğu için parçaları birleştirmede en çok kullanılan yöntemdir. Vidalar çekme yükü, burulma ve bazen de kesme yüküne maruz kalır. Çekme yükü, bağlantı elemanlarını bir araya getirerek sıkıştıran kuvvete karşılık gelir. Ancak sıkıştırma kuvvetini ölçmek zor olduğu için genellikle sıkma torku kullanılır; çünkü bu iki değer birbirine karşılık gelir.

Sıkma işleminin vidalı bağlantının kalitesi üzerinde çok büyük bir etkisi vardır. Sıkma işleminin amacı, bağlantıyı bir arada tutmak için yeterli sıkıştırma kuvveti elde edebilmektir. Minimum dağılma ile gereken sıkıştırma kuvvetini sağlayan işlemler yüksek kaliteli bir bağlantı sağlar. İşlemi şu etkenler belirler: • Tork uygulama yöntemi; elle sıkma, sürekli tahrik ve sürekli olmayan tahrik. • Sıkma kontrol yöntemi; tork, açı veya eğim. • İzleme kabiliyetleri; Kontrol edilen ve kontrol edilmeyen parametreleri takip edebilen bir araç veya sistem, bağlantı işlemi ve kalitesinde daha fazla güven sağlar.

Elle sıkma işlemi genellikle tork anahtarı ile gerçekleştirilir. Anahtar önceden belirlenmiş bir tork değerine ayarlanır ve doğru torka ulaşıldığında operatöre bilgi verilir. Bu çözümün avantajları, kullanım ve kurulum kolaylığıdır. Dezavantajları ise düşük üretkenlik ve açıyı ölçerek açı kontrolü sağlayabilen anahtarlar olmasına rağmen sınırlı sıkma kontrol kabiliyetidir. Sürekli tahrikli/doğrudan tahrikli aletler elektrikle ve havayla çalışabilir. Pnömatik aletler genel olarak belirlenmiş torka ulaşıldığında kapanan bir mekanik kavrama ile kontrol edilir. Elektrikli aletlerde tork, açı ve eğimi kontrol etmek için sensörler bulunabilir. Daha fazla parametrenin kontrol edilmesi ve ölçülmesi işlemde güvenilirliği artırır. Sürekli olmayan tahrik yönteminde, sıkma sırasında aralıklı olarak serbest bırakılan eylemsizlikten yararlanılır. Darbeli aletlerde bu durum görülür. Avantajları, yüksek tork değerlerinde bile düşük tepki kuvveti ile hızlı sıkma yapabilmeleridir. Dezavantajları da genel olarak doğrudan tahrikli aletlere göre daha az hassas olmalarıdır. Bu tipte kullanılan aletlerde genelde herhangi bir sensör yoktur; ancak sensörlü ürünler de bulunmaktadır. Genel olarak doğrudan tahrikli aletlerle yapılan ve eğim kontrolü, açı kontrolü de yapılarak gerçekleştirilen sıkma operasyonlarındaki bağlantı kuvvetindeki dağılım sadece tork kontrolü yapan darbeli aletlerideki dağılıma göre birbirine daha yakındır. Daha gelişmiş kontrol yöntemleri ve izleme yöntemleri, bağlantı elemanının küçültülebilmesini ve ağırlığın azaltılabilmesini sağlar. Ancak bu durumda ürünün tasarım aşamasında alet seçimi yapılmalıdır. Sıkma teknikleri hakkında daha fazla bilgiye mi ihtiyacınız var veya sorularınız mı var? Yardım için Atlas Copco temsilcinize başvurun.