Kompresör dünyasında genellikle kayda değer ve henüz yararlanılmamış maliyet tasarrufu fırsatları vardır. Bunlardan bazıları enerji geri kazanımı, basınç düşürme, kaçakları azaltma ve doğru bir kontrol ve regülasyon sistemi ile doğru kompresör boyutunu seçerek işlemleri optimize etmektir. Kompresörlerin işletme maliyetlerini en aza indirme fırsatlarından bazılarından bahsedeceğiz.
Hesaplama yaparken toplam güç ihtiyacı kavramını uygulamak çok önemlidir. Bir kompresör sistemine ait olan tüm enerji tüketicileri dikkate alınmalıdır. Bunlardan bazıları giriş filtreleri, fanlar ve pompalar, kurutucular ve separatörlerdir. Farklı yatırım alternatifleri arasında karşılaştırma yapmak için karşılaştırılabilen değerlerin kullanılması çok önemlidir. Bu nedenle, değerler ISO 1217 Ed.4 -2009 gibi dünya çapında kabul edilen standart ve yönetmeliklere uygun olarak ifade edilmelidir.
Çalışma basıncı doğrudan güç ihtiyacını etkiler. Basınç arttığında enerji tüketimi de artar: 1 bar basınç artışı ortalama %8 daha fazla güce karşılık gelir. Bir basınç kaybını telafi etmek için çalışma basıncını artırmak, her zaman işletme maliyetlerini artırır.
Bu olumsuz ekonomik etkiye rağmen, boyutları küçük seçilen bir boru sistemi veya tıkanmış filtrelerden kaynaklanan basınç kayıplarını telafi etmek için yaygın bir şekilde kompresör basıncı artırılmaktadır. Birden fazla filtresi olan sistemlerde, özellikle filtreler değiştirilmeden uzun süre kullanıldığında basınç kaybı çok daha yüksek olabilir ve bu nedenle uzun süre bu konuda bir şey yapılmazsa çok yüksek maliyetlere neden olabilir.
Çoğu sistemde basınç büyük miktarda düşürülemez ancak çağdaş regülasyon ekipmanları kullanarak basınç gerçekçi bir şekilde 0,5 bar kadar düşürülebilir. Bu da küçük bir yüzde oranında güç tasarrufu anlamına gelir. Bu çok küçük görülebilir ancak sistemin toplam verimliliğinin eşit seviyede arttığı düşünüldüğünde bu basınç düşürme işleminin elde edilen tasarruf açısından değeri kolayca görülmektedir.
Düzenli çalışma şekillerini ve basınçlı hava kullanımını analiz ederek basınçlı hava sistemi üzerindeki yükü daha dengeli hale getirecek çözümler bulunabilir. Böylece daha yüksek hava debisi üretimi ihtiyacı azaltılarak işletme maliyetleri düşürülebilir.
Genellikle kaçaklar, yıpranmış ekipmanlar, doğru şekilde düzenlenmemiş prosesler veya basınçlı havanın hatalı şekilde kullanımından kaynaklanan düşük kârlı tüketim, genel farkındalığı artırarak en iyi şekilde giderilebilir. Kapama valfleri kullanarak basınçlı hava sistemini kapatılabilen bölümlere ayırmak, geceleri ve hafta sonları tüketimi azaltabilir. Çoğu sistemde net bir kayba neden olan ve en aza indirilmesi gereken bir miktar kaçak vardır. Kaçaklar sık sık üretilen basınçlı hava debisinin %10-15'ine karşılık gelebilir. Kaçaklar ayrıca çalışma basıncı ile de orantılıdır. Bu nedenle kaçakları azaltma yöntemlerinden biri kaçak yapan ekipmanları onarmak ve örneğin geceleri çalışma basıncını düşürmektir.
Basıncı yalnızca 0,3 bar düşürmek, kaçakları %4 oranında azaltır. 100 m3/dak debiye sahip bir sistemdeki kaçak oranı %12 ise ve basınç 0,3 bar azaltılırsa bu yaklaşık 3 kW tasarrufa karşılık gelir.
Merkezi kompresör tesisi, çağdaş bir ana kontrol sistemi kullanarak farklı çalışma durumları için en uygun şekilde çalıştırılabilir, aynı zamanda güvenlik ve kullanım oranı artırılabilir. Doğru regülasyon yöntemini seçmek, sistem basıncını düşürerek enerji tasarrufunu ve daha iyi bir kullanım oranını teşvik eder. Böylece kullanım oranı sistemdeki tüm makineler için optimize edilir. Aynı zamanda kullanım oranı da artar ve planlanmamış arıza süresi riskleri azaltılır. Ayrıca merkezi kontrol geceleri ve hafta sonları çalışırken tüm sistemde otomatik olarak basıncı düşürmek için programlama yapabilmenizi sağlar.
Basınçlı hava tüketimi nadiren sabit kaldığı için kompresör sisteminde esnek bir tasarım olmalı, farklı kapasitelerde ve devir kontrollü motorları olan çeşitli kompresörler bir arada kullanılmalıdır. Kompresörler devir kontrolü ile çalışabilir. Vidalı kompresörler, debi ve güç tüketim değerleri neredeyse devirleri ile doğru orantılı olduğu için bu açıdan son derece uygundur.
Üretim tesislerinde veya proseste ısıtma için elektrik, gaz veya yağ kullanıldığında, bu enerji yerine tamamen veya kısmen kompresör sisteminden geri kazanılan atık enerjiyi kullanma olanakları araştırılmalıdır. Kararı belirleyecek etkenler €/kW saat cinsinden enerji maliyeti, kullanım oranı ve gereken ekstra yatırım miktarıdır.
Atık enerji geri kazanımı alanında iyi planlanmış yatırımlar yapmak, genellikle yalnızca 1-3 yıl içinde yapılan harcamayı telafi eder. Kompresöre temin edilen gücün %90'dan fazlası son derece değerli olan ısı enerjisi halinde geri kazanılabilir. Geri kazanılan enerjinin sıcaklığı, kullanılabileceği uygulama alanlarını ve dolayısıyla değerini belirler. En yüksek verimlilik genellikle su soğutmalı sistemlerde elde edilmektedir. Burada kompresör sisteminin sıcak soğutma suyu çıkışı doğrudan mevcut kalorifer kazanının dönüş devresi gibi sürekli bir ısı tüketicisine bağlanabilir.
Böylece geri kazanılan enerji israfı yıl boyunca etkili bir şekilde kullanılabilir. Farklı kompresör tasarımları farklı ön koşullar getirmektedir. Büyük ve aniden artan ısı akışları, kullanım noktasına uzaktan ısıyı aktarma ihtiyacı olan veya yıl boyunca değişiklik gösteren ihtiyaçların olduğu bazı durumlarda, geri kazanılan enerjiyi ısı, soğutma veya elektrik gibi şekillerde satma olanakları olup olmadığı araştırılabilir.
Kompresör sistemlerinde enerji geri kazanımı hakkında daha fazla bilgi alın.
Farklı ihtiyaçları karşılamak, maksimum tasarruf ile çalışmak ve ileride genişlemeye hazır olmak için basınçlı hava sistemlerinin kapasitelerini belirlerken bazı kararlar verilmelidir. Daha fazla bilgi alın.
Çoğu basınçlı hava sisteminde genellikle büyük ve yararlanılmayan tasarruf fırsatları bulunmaktadır. Bu fırsatları burada keşfedebilirsiniz.
Bir kompresöre yapılan yatırımı analiz etmenin kolay bir yöntemi, yaşam döngüsü maliyetine bakmaktır. Burada bu konuda daha fazla bilgi alabilirsiniz.
