Havalı motor çalışma prensibi
Bir kanatlı havalı motorun performansı hakkında bilinmesi gerekenler
Motor tüm tork eğrisi boyunca çalışabilir
Güç eğrisi
Tork, kuvvet (F) çarpı kolun uzunluğu (l) formülüyle hesaplanan dönüş kuvvetidir.
Sabit hava basıncında çalışan bir havalı motorun performans eğrisi
Çalışma noktası
Bir uygulama için havalı motor seçerken ilk adım, "çalışma noktasını" tespit etmektir. Bu değer, motordan beklenen çalışma devri ve bu noktada gereken tork değerine bağlıdır.
Not: Motorun o anda çalışmakta olduğu tork/devir eğrisi üzerindeki noktaya çalışma noktası adı verilir.
Hava tüketimi
Bir havalı motorun hava tüketimi, motor devri ile birlikte artar ve bu nedenle serbest devirde en yüksek değerindedir. Hareket etmezken bile (tam basınç uygulandığında) motor hava tüketir. Bu, motorun içindeki dahili kaçak miktarına bağlıdır.
Not: Hava tüketimi l/sn cinsinden ölçülür ancak bu, basınçlı havanın motor içinde kapladığı hacim anlamına gelmez. Bu havanın atmosferik basınca genleşmesine izin verildiğinde kaplayacağı hacme karşılık gelir. Bu, tüm pnömatik ekipmanlar için kullanılan bir standarttır.
Başlangıç torku
Çalıştırma sırasında tork kanatçık konumuna göre değişir.
Tüm kanatlı havalı motorların, motordaki kanatçıkların konumu nedeniyle değişken bir başlangıç torku ürettikleri unutulmamalıdır. En düşük başlangıç torku değerine minimum başlangıç torku denir ve çalıştırma sırasında garantili bir değer olarak kabul edilebilir. Değişim, motor tipleri arasında farklılık gösterir ve ayrı ayrı kontrol edilmelidir. Tork değişiminin tersine çevrilebilen motorlardan daha büyük olduğu ve dolayısıyla bu motorlar için minimum başlangıç torkunun daha küçük olduğu da belirtilmelidir.
Not: Başlangıç torku, motora tam hava basıncı verildiğinde motorun bloke mil ile verdiği torktur.
Durma torku
Durma torku, motor bir çalışma konumundayken durdurulmak üzere frenlendikten sonra durduğu anda verdiği torktur. Durma torku tablodaki verilerde gösterilmemiştir. Ancak maksimum güç torku ikiyle çarpıldığında durma torkunun yaklaşık değeri kolayca bulunabilir; buna göre 10 Nm maksimum güç torku, yaklaşık 20 Nm durma torkuna eşittir.
- Durma torku, çalışan motor durdurulduğunda sağlanan torktur.
- Durma torku, motorun durdurulmak üzere ne kadar hızlı frenlendiğine bağlı olarak değişir. Hızlı frenleme, yavaş frenlemeden daha yüksek durma torku sağlar. Bu, rotordan gelen kütlenin (atalet momenti) torku artırmasına bağlıdır.